Translate

zondag 19 oktober 2014

EN ZIJ LEEFDEN NOG LANG EN GELUKKIG

Een verhaal heeft een clou. Bij een mop is dat heel duidelijk, maar ook bij sprookjes.
Die eindigen vaak met "zij leefden nog lang en gelukkig". Ook bij een roman is de afloop vaak cruciaal. Denk bijvoorbeeld aan de film 'The sixth sense"aan het einde zie je alle gebeurtenissen gedurende de film in een ander licht.


Als bij een mop het verhaal zelf niet echt spannend is maar de clou is heel goed dan is de mop toch geslaagd. De clou verleent met terugwerkende kracht het verhaal zin. Elementen die voorheen zinloos leken hebben in het kader van de ontknoping plotseling grote betekenis.

Hetzelfde geldt voor techniek. De techniek is ingewikkeld en moeilijk te begrijpen, maar als het vliegt, speelt, rijdt, overbrengt dan maakt dat de ingewikkeldheid de moeite waard.
De clou van techniek is de functie. Een ingewikkelde machine die verder niets doet is zinloos, behalve als dat nu juist de bedoeling is en dan is dat juist de clou van die machine.
Je hebt saaie studies, maar die saaiheid wordt door een diploma als clou in een ander daglicht gesteld.


Heureka van Jean Tinguely
 
In de clou komen alle verhaallijnen samen, het hele verhaal wordt samengebald in één punt, waardoor men gaat lachen, ontroerd wordt, rijdt, vliegt etc.
Het leven bestaat uit gebeurtenissen en verhalen. die zijn in een clou geconcentreerd, in het subject, de" ik".
Stel dat je alle gebeurtenissen als los van elkaar zou zien. Nu gebeurt er iets en over een jaar, als je geen geheugen zou hebben zou er ook geen verband zijn, geen ik. Doordat we een geheugen hebben kunnen we al die gebeurtenissen samenballen in verhalen met een overkoepelende clou," ik". Het is niet de "ik" die denkt maar het denken dat de "ik" veroorzaakt.


Decartes maar dan omgekeerd
 
Omdat alle gebeurtenissen/verhalen door de mens in een subject worden geconcentreerd hebben we als uitvloeisel daarvan de neiging om alle verhalen/gebeurtenissen te concentreren, een soort sub-subjectivering.
We clou-en als het ware voortdurend.
Overal zoeken we de "zin"van, gebeurtenissen die als het ware in het niets hangen staan ons niet aan. Goedschiks dan wel kwaadschiks verbinden we ze met elkaar, wat vaak aanleiding geeft tot de nodige complottheorieën, mythen, religies etc.

Een mop waarom niet gelachen wordt is als een vliegtuig dat niet goed vliegt, of een "ik" die de samenhang kwijt is. In dat laatste geval gaan mensen vaak een dagboek/autobiografie schrijven. Men probeert zijn leven toch weer in een eenheid te zien.


Samuel Pypes, beroemde dagboekschrijver, oa de grote brand van london 1666

In feit werkt taal ook met een clou.
Een reeks afgesproken klanken, tekens roept een bepaald beeld/ begrip op. Als met bepaalde tekens het juiste begrip is opgeroepen is de taaldaad geslaagd.
In feite tracht het geheugen de tijd op te heffen en in één punt samen te brengen, de zin, het doel.

Collectieve denkacties waarbij men een clou zoekt leiden ook tot quasi subjecten waarin men gaat denken. De staat, de partij, de kerk, de "handelende"rechts "persoon", de organisatie.
Verschil met echte subjecten is dat deze quasi subjecten geen eigen tijdsruimte hebben. Ze bestaan alleen in de tijdsruimte van de afzonderlijke denkers, al wordt dit vaak vergeten. De individuele denker wordt geacht zich als orgaan van de collectieve clou te gedragen alsof het quasi-subject boven het echte subject staat. Via een quasi subject kan men op die manier zijn wil opleggen.

Kent de natuur ook een clou?
In tegenstelling tot de clou van een vliegtuig is de clou van een vogel niet zozeer dat hij vliegt, maar dat hij overleeft door te vliegen. Dat hij zijn tijdsbeleving in stand houdt.
Wat dat betreft is de dood een anti-clou. Alle gebeurtenissen, alle verhalen, alle verbanden, alle denken vervliegt, valt uiteen in niets.
Alles is uiteindelijk zinloos.
Een sprookje eindigt niet voor niets met "zij leefden nog lang en gelukkig" en nooit met "en toen was er niets meer".


(Assepoester.info.nl)

Met de clou strijden we in feite tegen onze sterfelijkheid. We poneren eeuwige levens waar alles verantwoord wordt, de ultieme verevening, de clou aller clou's, datgene dat alles zijn zin teruggeeft. Ondertussen zijn we geworpen in een absurd heelal.

Althans zo zien we het, de term absurd is een menselijk waardeoordeel over de omgeving. Vraag is of er wel een omgeving is. Waar houdt het individu, het subject op en begint de omgeving en andersom. De clou is dat de wereld niet absurder is dan wijzelf.

Geen opmerkingen: