Translate

vrijdag 20 mei 2011

Middeleeuwse boer was geen trend

Middeleeuwse boer

Hebben deze analyses en selectiecriteria dan geen nut voor toekomstige onderzoekers. Weldegelijk volgens mij, ze tonen hoe wij onze maatschappij zien. Wat wij belangrijk vonden.
Toekomstige onderzoekers gaan zaken uit onze tijd bestuderen die wij nu nog niet belangrijk vinden.
Alleen jammer dat daar dan nog maar zo weinig archieven van zijn, zullen ze verzuchten, de betreffende thema's waren in die tijd (onze tijd dus) geen trend. Die stommelingen uit de 21e eeuw deelden de wereld nu eenmaal in in trends en niet-trends. Wat dan weer wel een interessant gegeven is, aldus deze toekomstige onderzoekers.

Op dezelfde manier kijken wij terug op vorige generaties.
In de 11e eeuw vond men het niet zo belangrijk om over boeren te schrijven. Dat was toen geen trend, men concentreerde zich vooral op de verrichtingen van de adel en geestelijkheid. Daarom weten we nu zo weinig over de doorsnee middeleeuwer en wat we weten, weten we vaak onbedoeld en indirect.

trendanalyse etc. gaat over de selectie van archieven.
Daarnaast heb je ook de selectie binnen archieven.
Ook daarmee dreigt men tegenwoordig uit de bocht te vliegen doordat men alles omkeert.
Veel zaken hebben te maken met het verschil tussen organisch gegroeid, archieven dus en verzameld, verzamelingen. Ook met het feit dat men de fasen dynamisch en semi statisch af wil schaffen.
Ook ga ik beschrijven hoe bepaalde ideeën het archiefwezen zijn binnengeslopen.
Een en ander komt neer op een toenemend gebrek aan terughoudendheid aan de kant van de moderne archivaris, zoals Fred de G.N. zeer terecht en kernachtig opmerkte.

Wordt vervolgd

woensdag 11 mei 2011

Horizonversmelting

Hans-Georg Gadamer

In verband met de reactie van Richard.
Horizonversmelting is een concept van de Duitse filosoof Gadamer, die in 2002 op 102 jarige leeftijd overleed. Daarmee wordt bedoelt dat iemand die bijvoorbeeld een tekst uit het verleden interpreteert dit bewust of onbewust doet vanuit een voorbegrip (opgedaan in de eigen tijd). Dit voorbegrip wordt door het interpreteren op het spel gezet en kan door de interpretatie worden bijgesteld. Zo komt de begripshorizon van de interpreteet en interpretandum met elkaar in contact. Dit leidt tot horizonversmelting, wat ook de bedoeling is.

Als wij onze archieven op basis van trends gaan selecteren dan proberen we volgens mij ons eigen denkraam op te dringen aan aan latere interpreteten. Dat lukt eenvoudig niet. Volgens mij zijn die trendanalyse en hot-spots formuleren gewoon prestigieuze bezigheidsterapie.
Dit geldt dus voor de selectie van archieven.

Hoe moet het dan wel en wat betreft selectie binnen archieven.

Wordt vervolgd

dinsdag 10 mei 2011

Middeleeuwers wisten niet dat het middeleeuwen was

Het leggen van een ei is voor vogels een trend.

Gaan we dus terug naar de 15e, eerste helft 16e eeuw.
Wat zien wij nu in die tijd als trends?
Bijvoorbeeld het vroegkapitalisme (opkomst eerste handelshuizen, kredietwezen etc.)  en de wetenschappelijke revolutie o.a. de Coperniaanse wending (dat niet de aarde in het middelpunt staat).

De mensen uit die tijd zagen deze zaken helemaal niet als trend.
Ze hadden nog nooit van kapitalisme gehoor laat staan van vroegkapitalisme. Rond 1550 vond men de ideeën van Copernicus ketterij. Ze zouden diep geschokt zijn en het ontkennen als iemand zou beweren dat dergelijke ketterse ideeën een trend zouden vormen in hun tijd.
Ze wisten ook niet dat hun ouders en grootouders middeleeuwers waren, die term kenden ze niet eens. Vorsten geloofden nog in ridder- en kruistochtideeën, dat waren volgens hen belangrijke trends.

Met de kennis van nu, Newton, Einstein, de Industriële revolutie, zijn wij voor wat betreft de 15e eeuw voor tijdgenoten min of meer verborgen trends gaan bestuderen.
Met andere woorden, het verleden wordt niet bestudeerd aan de hand van trends uit de tijd die men bestudeerd, maar aan de hand van trends uit de tijd van de bestudeerder zelf.
Dit noemt men horizonversmelting.

Wordt vervolgd

zondag 1 mei 2011

Wij begrijpen onze eigen tijd en de geschiedenis niet

Ook de natuurlandschappen tracht men vaak naar hun oorspronkelijke staat te restaureren

Interessant voorbeeld, een huis.
De beginfase zou je met de dynamische fase kunnen vergelijken, er mag gebouwd en gesloopt worden al naar gelang de eigenaar en de overheid goeddunkt.
Als een huis geen cultureel erfgoed is wordt het tzt vernietigd.
Heeft een huis wel waarde als cultureel erfgoed, dan wordt het een monument. Het komt voor blijvende bewaring in aanmerking. Er mogen dan echter niet zomaar moderne elementen aan toegevoegd worden. Wel vindt er uiteraard restauratie plaats met moderne materialen, maar in de geest van of passend bij het oorspronkelijk concept.
Archieven worden in feite ook gerestaureerd, wat betreft structuur (afgedwaalde stukken, hinderlijke afwijkingen in ordening etc.) als wel materieel (schimmel, beschadigingen). Ook bij monumenten tracht men de overgeleverde structuur te respecteren.
Uiteraard is de dynamische fase bij archieven een fase waarin geselecteerd kan worden. Hierover later meer.

Waar ik het over wil hebben is nu juist de selectiemethode van archivarissen.
Probleem met moderne selectiemethoden is dat wij denken dat we onze tijd en de geschiedenis voor eens en altijd begrijpen en overzien, zodanig dat je archiefselectie daar aan op kan hangen.
Dit komt tot uiting doordat men de zogenaamde trendanalyse, waarin men de belangrijkste ontwikkelingen samenlevingsbreed beschrijft en de beschrijving van de belangrijkste momenten van interactie, de hotspots, als methodiek gaat gebruiken voor het waarderen en selecteren van archieven.
Dit deugt niet!!!

Gaan we terug naar de 15e eeuw.

Wordt vervolgd.