VERZAMELINGSLEER

Panpsychisme dus, denkt de blog nu dat koffiezetapparaten en bomen een bewustzijn hebben?

niet precies, maar wat dan?

Je hebt reductionisme. Sociale en psychologische processen berusten op biologische processen Niet dat ze hetzelfde zijn, maar ze komen er uiteindelijk uit voort. We moeten eten, drinken, willen ons voortplanten etc.

Biologische processen berusten weer op chemische processen, hormonen, aminozuren etc. Die op hun beurt weer berusten op natuurkundige processen in moleculen, atomen en elementaire deeltjes. 

Daarmee is alles dus natuurkundig en wiskundig verklaarbaar.

Maar daarmee beginnen de problemen pas echt. De moderne natuurkunde is relatief jong. Er worden verbazingwekkende ontdekkingen gedaan en dat zal komende eeuwen, als men zo doorgaat, waarschijnlijk zo blijven. We hebben zwarte gaten, Higgsdeeltjes, de relativiteitstheorie etc ontdekt. LDe bewering dat alles natuurkundig verklaarbaar is kan kloppen, maar daar zou je dan bij moeten zeggen dat we de natuur zelf nog lang niet helemaal kunnen verklaren. De samenhang tussen grootheden als tijd, ruimte, materie, energie en krachten is nog niet helemaal doorgrond. 

Galileï 1564-1642 Wikipedia

De vraag is of we niet in een bodemloze put kijken waarin steeds nieuwe verklaringen elkaar nodig hebben, niemand weet het.

Een ander punt is de begrenzing.

Hoe verder je reduceert hoe minder begrenzing een rol speelt.

In de psychologie heb je nog met een af te bakenen persoon te maken.

In de biologie wordt dat al moeilijker. We bestaan voor een deel uit miljarden bacteriën met ander DNA dan wij. Scheikundige stoffen en natuurkundige processen zijn al helemaal niet persoonsgebonden. Op dit niveau valt het individu weg. Een elektrische lading in een cel of wolk is hetzelfde verschijnsel op een andere schaal.

Natuurkundige processen bouwen zichzelf op tot bewustzijn, alsof stenen uit rotsen bijvoorbeeld een gotische kathedraal samenstellen met al zijn symboliek. Aristoteles zou hier een "doel" van natuurkundige processen in zien. Wij houden van toeval, het bewustzijn "valt ons toe", we verklaren het niet door een inherent doel in de natuur. Je kunt dezelfde kathedraal in zandsteen, graniet, of zelfs schuimrubber bouwen. We kunnen hem lezen, het is een gegevensdrager.

Het feit dat we natuurkundig en" toevallig" te verklaren zijn betekent dat we meervoudig realiseerbaar zijn. De reeks verschijnselen die wij als mens zijn, zijn in materie te reconstrueren.

Alleen is het vreemd dat als je iemand na zou bouwen dat je dan een dubbelganger krijgt en niet een op twee plekken aanwezig bewustzijn.

De natuur bouwt zelf na in de vorm van tweelingen en die hebben toch ieder een op materie gebaseerd bewustzijn, zelfs Siamese tweelingen.

Siamese tweeling Wikipedia

Tijdsbeleving en bewustzijn huist dus in de materie, materie vervult een grens bepalende gegevensdrager rol, een knooppunt rol in tijd en ruimte.

Toch is ook hierbij iets merkwaardigs aan de hand. Die gotische kathedraal heeft helemaal geen symboliek. Alleen voor ons wel, we lezen deze symboliek, het is afgeleide symboliek.

Die symboliek zit in ons en die hebben we naar steen vertaald, we lezen hem. Het is een gegensdrager. Een computer kan denken, alleen maar voor ons. Voor de computer zelf heeft denken geen enkele symboolwaarde. Voor mensen echter is denken een meta-symbool, een verzameling van alle gedachte/symbolen die echter niet zichzelf omvat, een verzameling kan zichzelf niet kan bevatten. Een computer kan alleen maar binnen de verzameling opereren, zij is ook geconstrueerd door acties binnen deze verzameling. Wat niet wil zeggen dat hij dat niet veel efficiënter zou kunnen denken dan wij, alleen de zin van dat denken berust bij ons, ook al zou deze zich tegen ons keren. Een spontaan ontstane computer zou kunnen denken maar dat zou zonder zin zijn.

Gegevensdrager

De verzamelingsleer 

 Vraag is echter waar de "voor zichzelf" in materie zit. Een bouwwerk dat voor zichzelf symboolwaarde heeft. In feite zijn we dat zelf. De symboolwaarde die ons wordt toegekend is soms

totaal verschillend met die die wij onszelf toekennen. Wij zijn een gegevensdrager die gelezen wordt, maar ook een gegevensdrager die zichzelf leest. Wij lezen onze eigen gedachten.
De verzameling van al onze gedachten maakt als denken geen deel uit van zichzelf, "de denker" hoort als gedachte over zichzelf niet bij de verzameling van al zijn gedachten, het begrip "denken" is zelf ook een idee, een gedachte in tegenstelling tot bijvoorbeeld het begrip auto, dat is zelf geen auto.
Hier zit dus een paradox in als in de vraag of de kapper die de verzameling mannen knipt die niet hun eigen haar knipt zichzelf mag knippen.

De verzameling van al onze gedachten is zelf geen gedachte maar maakt deel uit van de verzameling tijdbeleving, tijdsbeleving die aan elke gedachte voorafgaat is soms uiterst minuscuul maar aanwezig. Tijdsbeleving voorafgaand aan elke gedachte is zelf geen gedachte, niemand kan vooralsnog uitdrukken wat het is want dan is het een gedachte en hoe het aan ons lichaam en de fysica verbonden is. Een computer kent dat niet, die staat aan of uit en kan alleen zinloos in de ledigheid buiten hemzelf denken (als je hem in de trein verloren bent terwijl het schaakprogramma aanstond bijvoorbeeld dat nu door niemand gevolgd wordt) hoe ingewikkeld je hem ook maakt of hij denkt tegen ons aan. Hij kan niet tegen zichzelf aan denken, hij is geen gegevensdrager die zichzelf kan lezen en zo er een tweede systeem in zit dat dat wel kan dan kan hij niet tegen dat tweede systeem aan denken etc. etc. hij kan alleen maar denken anders staat hij uit, hij heeft geen bewustzijn/tijdsbeleving.

Rodin De Denker Wikipedia

PANPSYCHISME

Schakers info

Gaan we nu even heel formeel denken. Je hebt een schaakpaard, een stuk hout met een bepaalde vorm. Het krijgt zijn zin pas in het schaakspel. Een schaakstuk is een stuk dood hout, het functioneert alleen in de systemen van de schakers. Eventueel kun je het paard gebruiken bij ganzenbord als pion. Daarvoor is het aan de grote kant, maar ook dan zou het als stuk hout zin hebben.
Als de schaakpaardvorm toevallig zou ontstaan, zonder dat er een schaakspel was, zou het zich niet onderscheiden van alle andere stukken hout.

Aanvankelijk, net na de geboorte, zijn er geen mensen of dieren. Alleen complexe "neuro- elektronische" knooppunten. Ze nemen tijd waar, hebben behoeften, maar weten niet dat ze mens, olifant, vogel etc. zijn, het zijn baby's. We blijven even bij de term "knooppunt".
Net als het schaakpaard krijgt het zijn identiteit pas in het mensen- olifanten- of wolvenspel. Een enkele keer gaat het fout en dan krijg je mensen als wolvenkinderen, als Romulus en Remus, ze zijn dan als schaakpaarden in een ganzenbord.

Romules en Remus

Normaal gaat het goed, je wordt een persoon, krijgt een naam, leert de spelregels in samenhang met andere verwante neuro- elektronische systemen. Je identificeert je als mens, leert taal etc.

Het verschil met een schaakpaard is dat er een scherpe grens is tussen het schaakspel in de hoofden van de beoefenaars en het hout van het paard.

Het mensenspel loopt door communicatie door tot in de knooppunten die de deelnemers zijn, waarbinnen via neurotransmitters etc. ook communicatie plaatsvind, het hele systeem is niet scherp begrensd, het begrip vakantie bijvoorbeeld is een wet in het spel, maar leeft ook in de deelnemende systemen zelf. Er is vaag onderscheid tussen de objecten en de subjecten van het spel. De spelers spelen met elkaar en met zichzelf tegelijkertijd.

Toch moet er ergens ook "dom hout" zijn in de deelnemers. Dit komt tot uiting bij een begrafenis. Een knooppunt is opgehouden te bestaan, wat overblijft is de domme materie die het knooppunt gedragen heeft, alleen de hardware, het lijk. Bij een begrafenis speelt het lijk dus dezelfde rol in het "mensenspel"als een schaakpaard in een schaakspel. Het heeft alleen identiteit in de hoofden van de deelnemers van het mensenspel, het gaat tot de materie van het lijk. Het lijk is alleen nog maar een object.

Mausoleum van Halicarnassus (Dewereldwonderen)

Het spel blijft echter bestaan vanwege het ontstaan van generaties van steeds nieuwe "knooppunten". Het spel vernieuwd zich steeds en blijft daarom speelbaar. Knooppunten (mensen) ontstaan, lossen op en er ontstaan weer nieuwe knooppunten.

Het knooppunt dat op zich al onduidelijk begrensd is, moet wat betreft beleving voor zichzelf bij de juist veroorzakende hardware gehouden worden. Proeven tonen aan dat bepaalde hersenfuncties verantwoordelijk zijn voor het beleven van een persoon in zijn eigen lichaam. Als deze hersenfuncties falen door hallucineren, of in proeven worden misleid, krijgt men uittredingsverschijnselen. Het systeem neemt dan afstand van de hardware waardoor het veroorzaakt wordt, het denkt dat het zich buiten het lichaam bevindt. (wat uiteraard niet zo is) 

Wikipedia

Stel nu eens voor dat door een of ander merkwaardige gebeurtenis, een soort besmettelijke hersenziekte, iedereen tegelijk gaat hallucineren. Iedereen krijgt uittredingsverschijnselen, niemand weet meer precies weet door welk lichaam of wat dan ook hij veroorzaakt wordt. 

Iedereen ziet alles van bovenaf, je kunt door een boom, een auto, of door die poppetjes met twee benen of vier poten veroorzaakt worden, dat is dan onduidelijk. Iedereen blijft als knooppunt intact, maar onderling communiceren is onmogelijk, geen een knooppunt weet meer door wat hij gegenereerd wordt en dus met welke middelen en met wat hij kan communiceren.

Aldus kan men materie als communicatiemiddel en differentiatiemiddel beschouwen. Een middel voor structuren om zich in uit te drukken.
We hebben blijkbaar een hersenfunctie nodig om de eenheid van hardware en software dat te benadrukken, een soort interne GPS.

Het punt is echter dat niemand weet waar de dode materie begint en de structuur eindigt. Waar begint het dode houten paard, bij de zenuwcellen, bij de moleculen, atomen of bij elementaire deeltjes? En bevinden die zich dan wel op één plek?. Misschien is het dode houten paard wel nergens.

Klei

De wereld is alleen maar onbegrensde structuur, die uiteindelijk nergens in uitgedrukt is. In de klei, het marmer van een beeld, het vlees van een mens bestaat uiteindelijk helemaal geen grond alleen structuur. Geen deeltjesversneller zal ooit aan het einde komen omdat dat er misschien helemaal niet is (dat pretenderen ze ook helemaal niet).

Alles is uiteindelijk onderdeel van onbegrensde structuur, materie, de dingen niet de bouwstenen van de wereld, maar zijn informatie en communicatieknooppunten in één samenhangende wereldstructuur. Er zijn helemaal geen uiteindelijke bouwstenen, je kunt altijd doorredeneren, overal kom je structuren tegen waarschijnlijk tot je ,niemand weet hoe, rond wordt gejaagd.  Het dode schaakpaard zelf is onderdeel van een structuur. Alleen is deze structuur niet in het hoofd van de schakers maar in het stuk zelf, een structuur zonder uiteindelijke bouwstenen. De structuur van het schaakspel, in de hoofden van de spelers hangt indirect ook aan het schaakpaard.

Uiteindelijk bestaat de wereld dan alleen uit verhoudingen en relaties die alleen maar schijnbaar, bij knooppunten, ergens in uitgedrukt zijn, in wat wij als materie zien.

Knooppunt

Onze hersenen zijn in alle opzichten knooppunten.

Ze verwerken zintuigelijke prikkels, toch zou je je kunnen afvragen voor wie of wat, tegen wie of wat worden deze verwerkingen geprojecteerd, waar is het bewustzijn.

Is de "buitenwereld", de hele wereld niet uiteindelijk een onderdeel van het bewustzijn. Is het bewustzijn niet uiteindelijk het geheel. Het mens-zijn, de natuur, gecombineerd met de hersenpulsen. Het hele verhoudingensysteem dat de wereld vormt.

Dit zou dan een soort panpsychisme betekenen, waarover meerdere filosofen hun ideeën over hadden en hebben. Hiermee vervalt niet alleen het dualisme materie-geest maar ook dat van subject als drager van bewustzijn en object. Verhoudingen, ruimte en tijd zelf hebben reeds bewustzijnsachtige/bewustzijns veroorzakende trekjes, samenkomend en zich uitend in knooppunten, mensen en dieren.