Een muziekstuk is een verzameling van klanken. Het feit dat
er samenhang tussen de klanken is maakt het tot muziek. De ene klank vloeit uit
de andere voort. Er is sprake van een verhaal, van een zinvolle menging van
klankgebeurtenissen. Er ontstaat een verhaal, muziek is een verhaal. Als een orkest eeuwig zou spelen met willekeurige klanken uitgevoerd
door robots, dan zou misschien eens in de 2000 miljard jaar of zo, statitisch
gezien toevallig de 9e symphonie van Beethoven klinken, maar deze zou zonder
zin zijn.
Dali
De zon scheen op de zee, ik moest naar binnen rennen, zijn
twee gebeurtenissen zonder samenhang.
De zon scheen op de zee, daardoor verdampte het water er
ontstonden wolken, ik moest naar binnen rennen omdat ik anders nat werd. Hier
is sprake van een zinvolle reeks gebeurtenissen, als in een muziekstuk de
klanken, een verhaal. We streven er altijd naar om gebeurtenissen op een
zinvolle wijze tot een verhaal te verbinden. Onze perceptie van de werkelijkheid
zit vol verhalen.We proberen alle gebeurtenissen aaneen te rijgen tot zinvolle
verhalen.
Kan dit?
Jazeker.
Stel je hebt een podium dat eeuwig bestaat. In de rechter bovenhoek
gebeurt iets, daarna gebeurt iets onafhankelijk van de vorige gebeurtenis in de linker bovenhoek. Beide gebeurtenissen
hebben niets met elkaar te maken. Voor eeuwig blijven ze gescheiden van elkaar.
Maar stel nu eens dat het podium ooit opgericht is. Dan hebben beide
gebeurtenissen wel een bepaalde grond. Ze hadden nooit plaatsgevonden als het
podium nooit was opgericht. Ze hebben uiteindelijk een gemeenschappelijke
grond, de oprichting van het podium.
Margritte
Hetzelfde geldt voor het heelal. Het feit dat onder meer Georges
Lemaitre ontdekt heeft dat het heelal (daarmee ook tijd en ruimte) een begin
heeft maakt verschil. De big bang was laatst weer in de belangstelling omdat er bewijs voor de inflatietheorie is gevonden.
Alle gebeurtenissen zijn uiteindelijk met elkaar verbonden,
uiteindelijk wortelen ze in het oerbegin, in een oer gebeurtenis. Vanuit elke
gebeurtenis kun je in theorie causaal terug redeneren naar gebeurtenissen die daaraan ten
grondslag liggen en uiteindelijk naar een oerbegin. Als het heelal een eeuwig
podium zou zijn (zoals de Grieken dachten) dan zou dat niet kunnen,
uiteindelijk zou je als het ware in het luchtledige redeneren, gebeurtenissen
zouden in het luchtledige kunnen hangen, ontstaan in hun hoek van het eeuwige
podium. Als er een begin is kan dat niet.
Hetzelfde geldt voor ons leven. Als we geen begin dan wel
einde zouden hebben zou het geen zin hebben om gebeurtenissen met elkaar te
verbinden. Een gebeurtenis vindt dan plaats, maar waar zou de gebeurtenissen in
wortelen. Laat ze gebeuren. Ze zouden verdwijnen als stof in de wind.
Een in de eeuwigheid werkend geheugen is ook moeilijk voor te stellen. Een geheugen graaft in de tijd, in een eeuwigheid kun je niet "terug herinneren".
Vampier leeft eeuwig, dat valt niet mee
Maar juist het feit dat ze binnen een beperkte context
plaatsvinden, dat ze misschien dan niet met elkaar maar uiteindelijk met
geboorte en dood van de waarnemer te verbinden zijn geeft ze zin.
Uiteindelijk zijn alle gebeurtenissen te herleiden tot een begin, alles is
met elkaar te verbinden, terug geredeneerd meestal eerder, maar uiteindelijk in
het oerbegin van het eigen leven dan wel het begin van alles.
Waar de oer-gebeurtenis vandaan komt is vooralsnog onbekend.
Sommige religieuzen poneren een soort meneer met baard. Sommige natuurkundigen een multiversum theorie. Die meneer met baardtheorie lijkt mij redelijk onzinnig en vaak niet eens leuk, maar dat is een persoonlijke mening.
Deel Sixtijnse kapel
Enkele natuurkundigen poneren multiversumtheorieën, er zou, aldus enkele varianten, een oneindig aantal heelallen zijn. Deze theorieën vind ik bijzonder interessant. De vraag is of ze "waar"dan wel "zinvol"zijn, het zijn verhalen en horen wat dat betreft gewoon in dit heelal en wel in het menselijk hoofd. Ze zijn niet te bewijzen.
Multiversum
We rijgen dus gebeurtenissen aaneen tot verhalen. Onbewust besef
van eindigheid en begin doen ons ertoe neigen om gebeurtenissen aaneen te
rijgen.
Op allerlei manieren zijn gebeurtenissen aan elkaar te
rijgen tot verhalen. Aldus krijg je talloze verhalen op allerlei gebied. Al dan
niet terecht worden gebeurtenissen met elkaar verbonden.Vaak liggen verbanden tussen gebeurtenissen anders en verder
terug dan we aannemen. Vaak zijn gebeurtenissen wel met elkaar verbonden maar
op een andere manier als sommige verhalen beweren en vaak op verschillende manieren, alleen het ene verhaal benadrukt de ene
connectie en het andere verhaal de andere connectie. Verhalen hebben alles met
geheugen te maken. We proberen gebeurtenissen die ons geheugen opslaat tot
verhalen te verbinden. Verhalen bestaan dus bij de gratie van een begin, we
weten dat uiteindelijk alle gebeurtenissen een connectie met elkaar hebben.
Zonder begin zouden gebeurtenissen op zich kunnen staan, niet verbonden met
andere gebeurtenissen, als in hoeken van een eeuwig bestaand podium. Het leven en het heelal zelf is niet zo’n eeuwig
bestaand podium. Het heelal heeft ook een begin, over een eventueel einde weten we
minder. Gebeurtenissen in het heelal zijn te allen tijde tot elkaar
te herleiden, vroeg of nog vroeger.
Omdat ons leven maar kort is en gebeurtenissen van allerlei
aard zich voordoen is het niet makkelijk om gebeurtenissen die zich in het
bestek van een mensenleven vóór doen op de juiste manier aan elkaar te koppelen.
Vaak leggen we dan ook irrationele verbanden. Om een
voorbeeld te noemen, als we aan iemand denken en die persoon belt op, dan
denken we aan telepathie. Telepathie bestaat helemaal niet en beide gebeurtenissen,
het denken aan een persoon en het opbellen van die persoon hebben helemaal
niets met elkaar te maken.
Eerst zijn er de verhalen, daarna is er de taal die deze
verhalen afbeelden. Verhalen zijn ouder dan taal. Wel gaan verhalen door de taal een eigen leven leiden en zich
ontwikkelen. Ook dieren hebben hun verhalen, ook al kennen we deze maar gedeeltelijk en zijn deze niet zozeer in taal aanwezig dan wel in waarnemingsconcepten en complexen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten