ARCHIEFPAUL: VERHALEN EN HET UIT DE HAND LOPEN

Margritte

Fantasieverhalen berusten deels op gedachten, op fantasie. Ook gedachten zijn gebeurtenissen. Het is juist iets van onze wetenschappelijke revolutie om een zeer scherp onderscheid te maken tussen "echt gebeurd"en fantasie. Een scherp onderscheid kwam er tussen de werkelijke wereld en de binnenwereld. In de tijd dat godsdiensten en mythen ontstonden bestond dat onderscheid nog niet zo sterk. Mythes waren niet zozeer echt gebeurd dan wel dat ze "echte gebeurtenissen" afspiegelden en interpreteerden. Dromen en fantasie weerspiegelen ook een werkelijkheid. Bijvoorbeeld Ra de zonnegod die elke avond met zijn bark door de onderwereld reist, prachtige verhalen.

De lichtgod appollo heeft ons echter bevrijd uit de dionysische duisternis. Onderscheid tussen werkelijkheid en fantasie is aangescherpt. Daarmee is de mens van spoken, geesten, duivels en spookgoden bevrijd.

Scene uit Solaris van Andrej Tarkovski film naar een boek van Stanislaw Lem.

Fantasieën materialiseren zich in de buitenwereld in neutrino's. Zo communiceert de planeet Solaris.

De weerspiegelende/interpreterende rol is tegenwoordig aan kunstenaars toebedeeld. Vroeger waren priesters, kunstenaars en wetenschapper vaak één en dezelfde persoon.
Sjamanen en bijvoorbeeld druïden maakten geen onderscheid tussen mythen, wetenschappelijke verhalen, kunst. Dat is na de verlichting veranderd, kunstenaars gaan over fantasie en "kunstzinnige" interpretatie van de wereld, priesters over de deels achterhaalde werkelijkheid en wetenschappers gaan voor het echte, het verklaren van gebeurtenissen in de buitenwereld en gebeurtenissen in het "innerlijk" alsof het gebeurtenissen in de buitenwereld zijn.
Toch bleef men verlangen naar de oude (geïdealiseerde) gevoelseenheid, bijvoorbeeld in het "gesamtkunstwerk".

Autoriteit van een persoon bepaalde voorheen het "waarheidsgehalte" van zijn verhalen, boven oude aktes staan dan ook uitgebreide bezweringsformules en titelatuur.
Tijdens de verlichting werd gesteld dat de rede het waarheidsgehalte van beweringen bepaalde, hoewel, nog steeds, beweringen van prof. dr. hebben een hoger "waarheidsgehalte". Met alle frauduleuze gevolgen van dien. Toen Heidegger een nazi bleek te zijn geweest schrok iedereen zich dood. Iemand die op bepaalde gebieden dingen scherp heeft doorzien moet dat toch immers op alle gebieden doen. Hij was toch immers iemand "die er toe deed". Ook van recente wetenschapsfraude schrikt men, dat past niet bij het verhaal dat bij deze personen hoort.

van studiohajo

Op een gegeven moment houdt het menselijk perceptievermogen ten opzichte van de : buitenwereld"op (althans in ieder geval tijdelijk), bijvoorbeeld bij de oerknal en ontstaan er weer mythes, vaak wel wetenschappelijk gefundeerd maar niettemin onbewezen.

Begin van het heelal is een probleem voor de wetenschap. Een begin overstijgt de fysica, als er een begin is zijn er twee dingen, een fysica en een begin. Het idee van de grieken was beter behapbaar, tijd en ruimte zouden als een eeuwig podium zijn.
Wat is de oplossing, je plaatst het opgerichte podium, het heelal op nog een groter podium dat wel eeuwig is, een multiversum, iets waar wetenschappers over fantaseren.
Een andere mogelijkheid is dat je als volgt te redeneert. De mens kan dingen maken. De wereld heeft een begin dus er moet "iemand" zijn die de boel gemaakt heeft. Aldus word God geschapen naar ons beeld.
Wetenschappelijke sciencefiction fantasieën, waarvan overigens door de wetenschap wordt toegegeven dat het (onderbouwde) fantasieën zijn komen in de buurt van religie (waarvan de aanhangers niet toegeven dat hun ideeën op fantasie berusten). Wij scheppen voor ons een virtual reality. Zou het onmogelijk zijn dat onze hele wereld een virtual reality geschapen door een andere wereld is. In feite zag Plato onze wereld ook als een virtual reality van een hogere ideeënwereld.

Aldus proberen we met verhalen, fantasieën en dromen onze wereld, onze waarnemingen te verklaren, te interpreteren en te onderbouwen. Zozeer zelfs dat wij in feite als persoonlijkheid als het ware een kluwen al dan niet samenhangende verhalen zijn. Ook normale personen dragen vaak volkomen tegenstrijdige verhalen met zich mee.

Kluwen

In feite zijn wetenschap, kunst, godsdienst, politiek kluwen van meer of minder samenhangende verhalen.
Marketing en reclame probeert een product of dienst aan een serie verhalen te verbinden. Als je je ongezonde of slechte product aan stoere cowboys, woeste hooglanden, goudgele graanvelden, bergpassen of een leven in Zwitserland kunt verbinden dan verkoop je.

Je verkoopt geen product, je verkoopt een verhaal is een populaire marketingslogan. Hetzelfde geldt voor politieke propaganda. Je machtsgreep moet je in een serie aansprekende verhalen, waaraan je al dan niet zelf geloof aan hecht, verpakken.

John Wayne

Dat begrepen bijvoorbeeld de Romeinse keizers al, Zij verbonden zich met goden en mythen en omdat in die tijd innerlijke "binnenwereld" en objectieve "buitenwereld" nog niet strikt gescheiden waren lukte dat prima.
Ook moderne leiders koppelen zich aan moderne mythen en dat lukt ook gedeeltelijk. Denk aan Reagan met de cowboymythe was verbonden, maar ook aan Poetin, die met zijn vermeende lichaamskracht en "heldendaden" in straaljagers en op berenjacht de sterke man speelt.
Daden van mensen en hun machtsstrevingen worden in verhalen uitgedrukt. Om bijvoorbeeld Obama hangt een verhaal, maar ook om Poetin. Een verhaal dat een nare wending dreigt te nemen.