Elektriciteit Wikipedia
Bij Descartes staat het denken centraal in het identificeren
wie wij zijn. Ik denk dus ik ben.Hij onderscheidt een geestelijke substantie waar de mens
deel van uitmaakt. De mens maakt eveneens deel uit van de uitgebreide
substantie. Denken hoort bij de geestelijke substantie in een door God
bestuurde wereld, de bron van het menlijk denken is daarmee geen probleem, dat is de geestelijke substantie waarvan de mens deelachtig is.
Rousseau gaat verder en onderzoekt de individuele bron van het denken(zie vorige blog) en
stelt dat het zich onderscheiden van het universum een eerste stap is naar onderscheidend vermogen als actieve kracht, cq denken. Safranski illustreert als volgt "een lijn is de kortste
afstand tussen twee punten alleen als ik haar trek". Denken vereist een zich van het denken onderscheidende denker.
Bij hem is de bron van het denken een activisme vooraf, de
aanleiding/oorzaak van de denkact. Daarnaast is er echter ook een passieve
entiteit in het geding, er is iets dat het denken ontvangt. Een denkact kan
gewenst maar ook in hoge mate ongewenst zijn, denk aan dwanggedachten, toch is
er bij denken een genererende en ontvangende component. Deze genererende en ontvangende componenten vormen één entiteit en noemen we bewustzijn. We genereren en ontvangen ons denken; we zijn ons bewust van ons denken.
Anders ligt dat bij een probleemoplossende computer, die heeft een aanleiding voor
zijn probleemoplossing/denken, die ligt in ons. Maar zonder ontvangende passieve
entiteit blijft hij eeuwig het probleem oplossen, dat dan al lang elke zin
verloren heeft. Gecompliceerder ligt dit bij zelflerende algoritmes, daarover
later wellicht meer.
Gedachten hebben vaak een onbewuste oorsprong, de ontvangst
van deze onbewuste oorsprong bestaat wel maar is vertekend. Bijvoorbeeld binnen
een cultuur onacceptabele gevoelens, gedachten en herinneringen worden dan op
een acceptabele manier ontvangen. Er is dan een asymmetrie tussen oorspronkelijk
activisme en ontvangst.
Je hebt dus een actieve component, de gedachte genererende
component. Maar daarnaast een passieve gedachten ontvangende component, die van
de andere kant ook weer actief is omdat het gedachten schift, bewerkt etc..
Ontvangen is ook een werkwoord. Passief en actief lopen hier door elkaar.
Ik heb het hier over gedachten, maar ik bedoel ook
herinneringen en waarnemingen, waarnemingen zijn immers nooit los te zien van gedachten.
Waarnemingen zonder begrippen (resultaat van gedachten) zijn blind, aldus Kant en ook een herinnering is
een waarneming. Dit genererende/ontvangende bewustzijn is de 1e
persoon, dat zich stelt als actieve kracht.
Gaan we een stap verder en in feite een meer technische richting uit.
Zonder fysieke structuur is er geen bewustzijn/1e
persoon. Uiteindelijk is deze fysieke structuur die het bewustzijn bij ons
overeind houdt een gedurende evolutie gevormde elektronische structuur die
gegenereerd wordt door gespecialiseerde cellen, neuronen. Een elektronische
structuur bestaat uiteindelijk uit constellaties van elektrische ladingen gecombineerd
met spanningsverschillen op een bepaalde manier gerangschikt.
Bij deze vaststelling beginnen de filosofische vraagstukken
pas echt, “The hard Problem” volgens David Chamlers. Wat is de relatie tussen
een bepaalde elektronische toestand en bijvoorbeeld rood of pijn, gewaarwordingen die door deze toestand blijkbaar veroorzaakt worden? Nergens in de elektronische toestand is iets
roods of is pijn. Rood en pijn noemt men qualia omdat het begrippen zijn die
niet verder te ontleden zijn (je hebt lichtrood en lichte pijn en golflengten, maar daarmee heb je het
begrip zelf niet ontleed).
Vaak wordt gedacht dat dit qualia-probleem opgelost is.
Iedereen heeft bij rood-zien dezelfde hersentoestand, qualia zouden daamee
zichtbaar zijn gemaakt. Hierbij wordt vergeten dat de vraag is waarom dat zo
is. De elektronische code voor rood bestaat als wisselwerking tussen neuronen,
maar waar is de wereld die door deze code gerepresenteerd wordt en hoe?
Waarom
zijn miljarden vurende neuronen in bepaalde hersengebied roodzien en miljarden vurende
neuronen in andere hersengebieden (aangezet door hormonen eventueel) pijn of
stress. Of bewustzijn?
Het makkelijkste is om daar geen antwoord op te geven. “Dat
is nu eenmaal zo”, wij zijn onze hersenen, wij zijn die elektrische codes die
ze genereren, en dan zien we nu eenmaal rood bij een bepaalde constellatie van
vurende neuronen. Maar weten we dan echt wat onze hersenen zijn en doen? Wie
wij zijn en wat bewustzijn is?
Reeds Bertrand Russell hield zich met een variant op dit
vraagstuk bezig.
