Kosmos Wikipedia
Waaruit bestaat bewustzijn? Je hebt dus een actieve component, de gedachte genererende component. Maar daarnaast een passieve gedachten (gevoelens en waarnemingen) ontvangende component, die van de andere kant ook weer actief is omdat het gedachten schift, bewerkt etc..
Denken is een werkwoord en een werkwoord veronderstelt een
subject. Maar wil dat zeggen dat er in werkelijkheid ook een subject als
genererende en ontvangende instantie van onze gedachten bestaat.
Er is op gewezen dat het denken van dit subject dit subject
tot object maakt, objectiveert, zodat het niet langer een subject is maar
opnieuw denkact met subject. Het subject zou een altijd wijkende instantie
zijn.
Hume ontkende het subject, we zijn een verzameling
ervaringen zonder subjectieve kern, ook het Boeddhisme heeft soortgelijke
ideeën. Kant daarentegen zag wel een subject, hij poneerde het transcendentale
subject, als basis voor de ervaren structuur van de wereld. De Duitse idealisten beschouwde
het subject als dé wereld. Heidegger ontkende het bestaan van een subject, er is alleen het Dasein dat geen object is. Deleuze plaatst lege maar werkende tijd op de plaats van het
subject. Sommige hedendaagse analytische filosofen en hersenwetenschappers verklaren
bewustzijn met een reeks terugkoppelingsmechanismen in de hersenen, zelfs als een
soort ‘gezichtsbedrog’ hersenbedrog. Een bijkomstig maar niet noodzakelijk
epifenomeen.
We hebben gezien dat we uiteindelijk een elektro chemische
structuur zij. Onze gedachten worden gegenereerd door een elektro chemische
structuur, de hersenen.
Elektro chemische structuren zijn te reproduceren. Een
elektro chemische structuur die mijn gedachten reproduceert is te realiseren. Maar zo is de vraag, geldt dit ook voor de genererende en ontvangende component achter onze gedachten? Ons
bewustzijn.
In verband met deze component komen we in de knoop met wat we in de taal “de 1e persoon” noemen. Gedachtencomplexen met bijbehorende elektro-chemische structuur kan op meerdere plaatsen aanwezig zijn. Denken van een mens en machine zijn niet noodzakelijkerwijs te onderscheiden, zo toont de Turingtest aan.
Ons bewustzijn, ons 1e persoonsperspectief is echter plaatsgebonden. Het bewuste brandpunt van onze ervaringen, desnoods vanuit de hele wereld, blijft ons lichaam. Een gedachtencomplex is vervangbaar door een identiek gedachtencomplex met bijbehorende elektrochemische structuur. Het 1e persoonsperspectief is dat niet. Als je de elektrochemische structuur ervan opheft (vermoord) is het niet vervangbaar door een volkomen identieke structuur. Het is voorgoed verloren, het 'eigen' 1e persoonsbewustzijn springt niet over op de nieuwe structuur, die nieuwe structuur heeft dan wel een eigen bewustzijn en denkt dat hij overgesprongen is (ook het geheugen is gecopieerd). Als ze beiden naast elkaar blijven bestaan heb je met twee personen te doen. De onvervangbaarheid van de 1e persoon, de onsplitsbaarheid ervan, is de intuitie. Gedachtenexperimenten binnen de filosofie met (science fiction) teleportatie -waarbij een persoon op één plek ‘opgeheven’ en op een andere plek compleet met herinneringen gereconstrueerd wordt- illustreren dit.
Op één of andere manier is bewustzijn dus anders in de “structuur”
die wij als mens zijn opgenomen dan de door neuronen gegenereerde gedachten. Mogelijk bestaat het in feite
niet binnen ons systeem, er is niet zoiets als een gebonden subject, maar komen
onze gedachten voort uit de wereld als totaal en denken wij tegen de wereld als
totaal. In dit geval benaderen we ideeën van Heidegger met zijn dasein, alles
roept connecties met alles op. Niets staat geïsoleerd op zichzelf. De wereld als geheel als basis van bewustzijn is geen vervangbaar object/structuur. Wij zijn een
kluwe waarnemingen en gedachten die zich refereren met de wereld, heffen we dit refereren op, dan heffen we als het ware de wereld op. We komen hier
op het terrein van een bijzondere vorm van panpsychisme, het kosmopsychisme. De
hele wereld met zijn oneindig aantal verbanden is (via het brein) de generator
van ons bewustzijn.
De hersenen genereren niet het bewustzijn van de wereld, ze zijn alleen maar een noodzakelijke voorwaarde voor de bewustzijnsgenererende functie van de wereld. Om met Spinoza te spreken, het AL is de goddelijke substantie, waarbij we als variant op Spinoze goddelijk ook als metafoor voor bewustzijn zouden kunnen opvatten (hij zou het hier wellicht niet eens eens zijn). Dit weerspreekt Kant met zijn van een transcendente wereld afgescheiden zijn van een transcendentaal subject.
Niet het subject creëert de wereld, ook creëert de wereld niet het subject, maar de wereld IS het subject.
Wordt vervolgd
Geen opmerkingen:
Een reactie posten