WE DROMEN ONS

We nemen dus tijdbeleving als basis.

Voor tijdbeleving bestaat geen zintuig, het is er altijd, ongeacht gebeurtenissen of gedachten.

De computer kan steeds beter denken, maar beleeft geen tijd, hij is aan aan of uit, hij denkt niet in een eigen tijdruimte, wel denkt hij in onze tijdruimte.

In ieder geval hogere levende wezens nemen waar in een tijdruimte. Wij zijn als het ware eilandjes van tijdruimte die elkaar niet kunnen “beleven” maar die elkaar wel kunnen beïnvloeden en kunnen communiceren door taal. Ik kan niemand beleven, alleen mezelf, ik kan hoogstens “meeleven”. 

In deze tijdruimte nemen we waar. We nemen gebeurtenissen waar. Gebeurtenissen zijn veranderingen in objecten die we waarnemen.

Ook gedachten zijn gebeurtenissen maar ook objecten. Gedachten als object zijn elektronen. Als gebeurtenis zijn het stromende elektronen in onze hersenen.


 

Een waarneming op zelf is ook een gebeurtenis. Een object ontvouwd zich als het ware aan ons waarnemingsvermogen.

Picasso, huilende vrouw


De kubisten hebben dat zo ongeveer begrepen. Zij beseften dat een waarneming een proces in de tijd is. Door meerdere kanten van een object te schilderen, schilderden ze als het ware de waarneming.

Je hebt het absolute heden, waarin een object zich bevindt, een object kent geen tijd, het is (op zich). Dat kunnen we niet waarnemen omdat we dan ineens alle kanten en
eigenschappen van een object tegelijk zouden moeten kunnen waarnemen.

kubisten beelden, omdat ze meerdere kanten/aspecten van een object tegelijk afbeelden, een meer “heden” af dan wij met onze zintuigen kunnen waarnemen.
Een object krijgt door waarneming “vorm”. Het wordt een driehoek, vierkant, bol etc.. Door het waarnemen

van een combinatie van vormen in verleden en heden krijgt het structuur,  het wordt een auto, fiets, huis etc.. Het wordt in de taalstructuur opgenomen.

 

Het waarnemen van een structuur is een gebeurtenis, er gaat een geschiedenis aan vooraf. Als we een auto waarnemen draagt die waarneming een hele geschiedenis, alle auto’s die wij hebben waargenomen draagt deze waarneming als het ware in zich mee. Een mercedes met voetje in plaats van wielen wordt vanwege onze waarnemingsgeschiedenis onmiddellijk herkend als niet zijnde een auto.

Fiets?

Toch is die waarnemingsgeschiedenis voor geen enkel tijd eiland hetzelfde.

Het verhaal van al die waarnemingen, van die waarnemingsgeschiedenis, het individuele karakter daarvan binnen een tijdsbelevingseiland, verbonden door een meer of minder functionerend geheugen, noemen we de geest of persoonlijkheid. 

Waarnemingsgeschiedenis bepaalt wat je ziet

Een beeld is een object. Een beeldend kunstenaar/vormgever tracht vormen daarvan zo te combineren dat ze “iets” met het waarnemen van structuren en de waarnemingsgeschiedenis “doen”. We worden geroerd of ontroerd, het roert ons. Expressionisten bijvoorbeeld drukken als het ware hun eigen waarnemingsgeschiedenis uit, hun gevoelens.

Kandinsky Moskou I

 

Al die tijdsbelevingseilandjes worden verbonden door taal. Zo bezien zou je kunnen zeggen dat wij tijdsbelevingseilandjes zijn die drijven in een zee van taal, ik zou eerder zeggen die hangen in een web van taal. Zo bezien zijn wij dus tijdsbelevingseenheden in een taalweb.

Taal en denken zijn nauw met elkaar verweven. Nog beter zou het dus zijn om van een taal/denkweb te spreken. Dieren hebben een taal/denkweb, ons taal/denkweb is echter (schijnbaar) een eigen leven gaan leiden. Zodanig dat ook dieren in ons taal/denkweb zijn opgenomen, dat echter niet helemaal van dat van dieren onderscheiden kan worden. Een hond leeft gedeeltelijk ook in ons taal/denkweb, naast het hondse taal/denkweb waarin hondse zintuigen, bijvoorbeeld reuk, een veel belangrijkere rol spelen dan in het mens taal/denkweb. Iets dat wij ons niet voor kunnen stellen en waarover wij ons volkomen ten onrechte laatdunkend uitlaten. Een wereld zou voor ons opengaan als wij even als een hond, dan wel paard, vleermuis, walvis zouden kunnen waarnemen en, daaraan verbonden, denken. 

Donar (thor) met bokkenkar

Het (schijnbaar) eigen leven van ons taal/denkweb noemen we cultuur. Godsdienst, taal en denken zijn nauw aan elkaar verbonden, mythen zijn taalgebonden, godsdienst is een groepsgebeuren.

Het “samenvattend verhaal” van de gebeurtenissen binnen een tijdsbelevingseiland noemen we persoonlijkheid/geest.

Het samenvattend verhaal van het taal/denkweb noemen we God, goden of cultuur.

Eerst werden natuurverschijnselen vergoddelijkt, in feite werden de natuurverschijnselen niet vergoddelijkt, maar aan de waarneming daarvan werd goddelijke betekenis gehecht.

Bijvoorbeeld dieren, de zon, de maan, de sterren, moeder aarde. Ieder met een eigen verhaal/verpersoonlijking. Via de vergoddelijkte waarneming probeerde men invloed op de natuurverschijnselen te krijgen, magisch denken.

Later toen het taal/denkweb steeds wereld-omvattender werd, 5^e eeuw voor christus werd het in grotere verhalen samengevat.

De afzonderlijke natuurverschijnselen werden causaal verklaard, de vergoddelijking van de waarneming van de afzonderlijke natuurverschijnselen werd toen verschoven naar de vergoddelijking van de ultieme eerste oorzaak, de bron, het Tao, het onnoembare.

Het monotheïsme was geboren. De vergoddelijking van afzonderlijke natuurverschijnselen werd aan heiligen/lagere goden verbonden. Ze werden aangeroepen voor steun bij onweer, hagel etc. Vooral het volk, dat minder kosmopolitisch leeft en denkt is hieraan gehecht. 

De heilige Donatus tegen onweer

Toch is de “beleving” van het taal/denkweb ook een gebeurtenis binnen het tijdsbelevingseiland dat we zijn, een belangrijke belevenis, naast en verbonden met bijvoorbeeld onze lichaamsbelevenis. Het verhaal van het taal/denkweb, God, goden, cultuur, is een onderdeel van het verhaal dat onze persoonlijkheid is.  Aldus is het verhaal dat onze persoonlijkheid is innig verbonden met het verhaal van het taal/denkweb, god of cultuur. De menselijke geest en God/cultuur maken als het ware deel uit van dezelfde “droom”. Als er iets mis is met die droom, dan is er iets mis met ons, ongeacht of we atheïst of religieus zijn. In een film heb ik ooit de uitspraak gehoord, “God droomt ons en wij dromen God”.