DE 'WELTSERVER'

Dezelfde verschijnselen die zich overal in de natuur voordoen, elektromagnetisme, chemische reacties etc. doen zich ook in ons hoofd voor. We zijn in niets afgescheiden van de natuur, er woont geen "geest" als een soort spook in ons hoofd.
De natuur zelf heeft zichzelf als het ware in ons hoofd tot waarnemer van zichzelf gemaakt.
Het probleem is echter dat het maar de vraag is of iets dat niet waargenomen wordt wel bestaat.

Bestond er bijvoorbeeld jeuk voordat deze werd waargenomen?
Iedereen zal dit als een onzinnige vraag afdoen, natuurlijk niet.
Anders ligt het met de vraag of er tijd en ruimte bestond vóór dat deze werden waargenomen.
Natuurlijk zeggen veel mensen dan, er gebeurde toen dingen (evolutie etc. ) waardoor er waarnemers kwamen en voor gebeurtenissen heb je tijd en ruimte nodig.
Maar stel dat er nooit waarnemers zouden zijn gekomen.
Wat zou dan de zin van tijd, ruimte en gebeurtenissen zijn.
Als we iets waarnemen uit een verleden dat er geen waarnemers waren dan nemen we waar vanuit onszelf.
We zijn maanzieners, we zien de maan.
Als we het ontstaan van de maan beschrijven, toen er nog geen waarnemers waren dan stellen we ons die gebeurtenis voor en op dat moment is er met terugwerkende kracht tijd en ruimte.

NationalGeographic.nl ontstaan van de maan

Er zijn echter miljarden waarnemers, niemand weet hoeveel, dieren, mensen en wie weet wat elders in het heelal, die vanuit hun posities allemaal verschillende dingen waarnemen.
De fysica (bijvoorbeeld met betrekking tot zwarte gaten) begint steeds meer Esscher-achtige trekjes te vertonen, de normale logica gaat niet meer op als je bevindingen van meerdere waarnemers met elkaar vergelijkt. Vroeger hadden we een super waarnemer ingesteld die het allemaal van buiten overzag, maar die hebben we volkomen terecht om zeep geholpen.

Esscher

 

In de natuurkunde gaat zelfs het idee op dat waarnemingen de werkelijkheid zelf beïnvloeden.

In feite wordt de werkelijkheid miljarden keren geschapen, elk moment door miljarden waarnemers. De werkelijkheid zou waarnemer afhankelijk zijn ( beschreven ook in het boek van Amanda Gefter, Trespassing on Einstein's lawn).
In feite wordt de wereld niet op één bepaald moment geschapen miljarden malen met elke waarneming. Elke waarneming levert als het ware een afzonderlijk heelal op, waarbuiten niets is.
Dit niets is dan ook het enige dat alle waarnemingen met elkaar verbindt.

We hebben één spook gedood, maar een tweede spook dient zich nu meer dan ooit aan. Namelijk Solipsisme.

Het hele universum en alle andere personen waarmee gecommuniceerd wordt bestaan alleen maar in de geest van de waarnemer. Dit is een aloud filosofisch probleem.

We nemen andere personen waar, maar die zouden alleen maar in ons bewustzijn bestaan. Maar dat geldt dan ook nog voor iets anders. We nemen namelijk ook onszelf waar, als waarnemer. Andere personen zouden onbereikbare producten van onze waarneming zijn, maar wijzelf als waargenomen waarnemer zouden dat zelf ook zijn. Doordat we ons bewust zijn van onszelf als waarnemer zijn we als het ware ook een "buiten", een "ander" voor onszelf (Levinas stelt dit geloof ik zo). Op een gegeven moment zijn we de waarnemer van de waarnemer van de waarnemer. We vallen niet samen met de andere persoon maar ook niet met onszelf. Aldus ontstaat er een soort Droste-effect. Gerichtheid op de Ander is in deze filosofie essentieel, maar er wordt niets verklaard.

Ludwig Wittgenstein wijst op het feit dat taal geen privétaal is, taal is een afspraak, dus overkoepelend, dat geldt ook voor het woord waarnemen (bewustzijn etc.). Eerst spreken we met anderen af dat bepaalde woorden gebruiken om vervolgens de omgeving waarin de afspraak tot stand is gekomen door middel van dat woord te ontkennen.
Bij solipsisme zou taal betekenen dat het bewustzijn alleen tegen zichzelf spreekt. Het toetsen van termen aan een taalgemeenschap zou zinloos zijn. Het bewustzijn zou dan alleen maar bij zichzelf te rade gaan.
Solipsisme zou betekenen dat er maar één tijdbelever is. Gebeurtenissen zouden in één beleefde tijd plaatsvinden. Als ik een Europeaan rond 1492 was zou Amerika pas bestaan na de ontdekking daarvan. De natuurkunde gaat dus zelfs een stap verder, in die zin dat de waarnemer datgene dat hij waarneemt door zijn waarneming beïnvloedt. Zelfs "objectief" waarnemen is sturen.
In antwoord op het "ding an sich" van Kant kwamen de Duitse idealisten ook tot solipsisme-achtige conclusies. Bestaat iets dat nooit waargenomen kan worden wel?

Server

 

Een uitweg? Misschien een maf idee?
Alles dat er is kan ook gezien worden als informatie, het heelal/materie/krachten zouden in essentie uiteindelijk alleen maar uit (miljarden) informatiecodes bestaan. Elementaire deeltjes, superstrings, branen (M-theorie), uiteindelijk blijft alleen informatie over als het meest elementaire. Geen ruimte/tijd/materie entiteit, maar alles is een reusachtige computer, een "weltcomputer" om met Hegel te spreken. Als moderne Weltgeist, in de vorm van een enorm samenhangend informatiesysteem, maar dan (juist)zonder Hegels dialectiek, die zich ontplooit in wisselwerking met lokale waarnemers en die elke afzonderlijke waarnemer een antwoord geeft al naar gelang de waarnemingspositie van waaruit waargenomen (gemeten) wordt. Het heelal als informatieverdelende entiteit, tijd en ruimte zijn modaliteiten van informatie die zich bij de afzonderlijke waarnemers openbaren maar niet essentieel zijn.

Hegel

 

Uiteindelijk is de wereld een "Weltserver", een systeem waarvan wij als lokale waarnemingsunits deel uit maken. Wij zijn dan gesloten lokale informatiesystemen binnen een Al-informatiesysteem. Misschien ook een multiversum achtig concept. Een informatiesysteem dat universa per waarnemers genereert als je het zo wilt formuleren. Overigens denk ik dat het begrip multiversum de zaken überhaupt alleen maar opschort. Het Nederlands woord "heelal" ontkracht de term multiversum, deze is niet hetzelfde als "heelallen", die term kan niet eens (the dutch word "al" in "heel(al)" is like "all", everything, also multiverse is included in the term heelal).

Multiversum (Wikipedia)

 

Ieder blijft zijn eigen positie houden als waarnemer en het geheel is zo ingericht dat niemand rechtsstreeks in de server kan, dan wel in de waarnemingspositie (het hoofd) van een andere waarnemer. Uiteindelijk komt de waarnemer altijd weer terug bij zichzelf, de toegang tot de server zelf, of tot andere waarnemersposities zijn door natuurwetten geblokkeerd.

Ouroboros

 

Probleem is dan dat we weer richting van het eerste spook drijven, we zijn dan weer terug in 1820 bij Hegel, met een Weltserver is de metafysica weer terug. Maar laten we nog even doorredeneren, het blijft leuk.