TAAL IN EEN CHAOTISCHE WERELD

Waarom is er iets en niet veeleer niets? (Martin Heidegger).
Omdat niets niet bestaat en zou het wel bestaan dan is het niet niets zou een antwoord kunnen zijn, niets nietigt. Het antwoord van Heidegger is veel ingewikkelder, ik snap het niet helemaal (zie Wikipedia bij "Was ist Metaphysik"). 
De vraag klopt in ieder geval niet, omdat er in de vraagzin twee strijdige termen voorkomen "is, van zijn" en daarnaast de term "niets". De term "niets" maakt de "is" in de vraagzin tot een onmogelijk woord. "Niets" kan niet "zijn". Overigens wel een leuke vraag, als je hem kunt stellen (dan ben je) kun je hem niet beantwoorden, of heb je hem al beantwoord.

Een nietmachine (stapling machine, "niet" or not is the dutch word for staple, litterary notmachine)

 

Een andere vraag die je zou kunnen stellen is "waarom is er orde en niet veeleer chaos "?
Overal waar je kijkt zie je orde, een systeem. Alles is gerangschikt en in soorten verdeeld. Daarnaast is de wereld geordend in natuurkundige en wiskundige wetten.
Je hebt soorten dieren, bomen, planten, insecten, edelstenen, kristallen, auto's, fietsen, woorden, talen, vliegtuigen, elementaire deeltjes etc.

Overal waar je kijkt zijn soorten en categorieën.
Een antwoord daarop zou kunnen zijn, dat onze hersenen en onze taal de neiging hebben de wereld te systematiseren. De werkelijkheid is chaotisch.
Momenteel denkt de blog dat dit niet klopt.

Stel dat de wereld een volstrekte chaos was. Soorten en systemen bestonden niet. Alle verschijnselen waren willekeurig.

In deze wereld zouden nooit woorden tot ontwikkeling kunnen komen. In een chaotische wereld zou geen samenhang bestaan. Elk verschijnsel zou uniek dan wel toevallig zijn. Er zouden zoveel verschijnselen zijn dat het zinloos zou zijn ze met woorden of andere tekens aan te duiden.

Er zouden dan zoveel woorden nodig zijn, dat geen enkel geheugen in staat is deze wereld te bevatten. Ook denken in samenhangen zou zinloos zijn in deze wereld, in werkelijke chaos is geen samenhang. Woorden en gedachten zouden niet tot ontwikkeling kunnen komen.

 

Jackson Pollock

 

Het is niet de taal die onze wereld construeerd, maar het is de wereld die taal (wiskunde, gedachten) mogelijk maakt.
De wereld zit vol samenhangen systemen.
Nu zou je kunnen zeggen dat is van het subject uit gezien. Echter er is geen scherp onderscheid tussen subject en "de buitenwereld". De buitenwereld "denkt"ook in ons.

Jackson Pollock

 

Zonder orde zou de taal niets hebben om zich aan vast te klampen, de taal weerspiegeld misschien wel niet de wereld, zij heeft een eigen werkelijkheid. Maar haar zin ligt wel in een geordende wereld.
De wereld /natuur creëerde taal. De bron van de taal is ouder dan de mens, zelfs ouder dan dieren, heel misschien wel ouder dan het leven.
De wortels van taal liggen in feite bij systemen die gaan communiceren om in stand te blijven. Planten en bacteriën doen dit reeds.

Bacteriën wisselen elektronische energie uit door draadjes (kennislink)

Dieren willen graag weten wanneer ze door een roofdier worden aangevallen, dat ze er zijn en willen paren, dat er voedsel is etc. etc.
Met geluiden en gebaren communiceren ze, brengen ze een zekere ordening aan in de verschijnselen, die ook te ordenen zijn, anders zouden deze dieren niet overleven.
Steeds beter weten de dieren de orde in de wereld te verklanken, in klanken en tekens uit te drukken, tot en met de mens.

Orde en systeem bestaan dus, maar bestaat chaos, non systeemheid of zo?
Voor een hond bijvoorbeeld is de wereld ordelijk tot op zekere hoogte.
Het menselijk gedrag interpreteert hij misschien op zijn manier maar hij snapt er verder niets van. De menselijke taal is voor hem grotendeels een verzameling chaotische klanken.
Voor de meeste mensen is spijkerschrift dan wel Chinees een chaotische verzameling tekens. Men weet dat het een schrift is en dat het voor klanken staat maar dan houdt het verder op.

Deze chaos is echter onbegrepen orde.
Kunnen wij ons chaos indenken. We proberen altijd ergens een systeem in te zien.
Vormen van wolken, rotsformaties en zelfs voertuigen vertalen we naar ons bekende vormen.
Je hebt bijvoorbeeld de Jungfrau in de Alpen, treinen die hondenkop heten en strijkijzers, Citroëns.

Jungfrau

In ons zit een ordenend principe.

Het is dus niet de taal die de natuur geordend heeft, maar andersom.
Zit er in de natuur zelf een ordeneningsneiging?
Is tijd geen ordenend principe en waar komt dat dan vandaan?

Net als voor de hond komt de mens ook op een punt dat hij alleen nog maar chaos ziet.
Dat punt wordt wel steeds verder opgeschoven.
Maar een singulariteit bijvoorbeeld (in een zwart gat of de oerknal) begrijpen we niet. Het is een punt in de ruimte-tijd waar de natuurwetten hun geldigheid verliezen. Er ontstaan oneindig grote waardes etc. Ook de deeltjesfysica stelt ons op zijn zachtst gezegd voor raadsels, onze gangbare taal breekt op deze niveau's.
Hier heerst dus (voorlopig) nog steeds chaos voor de mensheid.

Volgens de Griekse en andere mythologiën is de wereld uit de oerchaos geschapen.

De Babylonische god Marduk vecht tegen de godin Tiamat, de monsterlijke belichaming van de oerchaos.
 

In een werkelijk chaotische wereld zou geen begrip kunnen bestaan. Begrip houdt in dat er iets te (be)grijpen valt. Een taal zou zoveel woorden en tekens moeten bevatten om deze wereld te beschrijven dat een geheugen zinloos zou zijn. Deze wereld zou immers zoals we boven gezien hebben geen soorten en andere samenhangen hebben. Denk bijvoorbeeld aan een taal met biljoenen woorden/be(grippen).
Mensen geholpen door computers kunnen een eindig aantal begrippen in hun geheugen aan. Hoe meer begrippen we kunnen verwerken hoe meer chaos we kunnen begrijpen. Computers stellen ons in staat structuren te zien die we eerst niet zagen. Bijvoorbeeld met betrekking tot het weer.

Als het aantal begrippen nodig om iets te begrijpen echter oneindig zou zijn, dan heb je de ultieme oerchaos te pakken.

Zijn er ultieme chaos nastrevende tendensen.
Weldegelijk, vrijheid.
Vrijheid zou inhouden dat je een oneindig aantal niet causaal bepaalde keuzemogelijkheden hebt.
Alleen in een absoluut chaotische wereld zou vrijheid bestaan.
In feite hinken wij mensen op twee benen.
We zoeken de orde maar verlangen naar de vrijheid van een meer chaotische wereld.
We maken onze wereld expres chaotischer, we gaan op de kermis in draaimolens en achtbanen zitten, we drinken alcohol, we gaan in vreemde landen op vakantie, gokken etc.
Het chaotische trekt ons aan, we zoeken er vrijheid in, tot we verslaafd (of misselijk) worden.
Misschien streven we allemaal wel naar de oerchaos en zagen we die heel even toen we net een paar seconden geboren waren.

Maar misschien hebben we momenten van chaos, van totale vrijheid in zekere mate wel nodig om onze wereld van daar uit weer op te bouwen.
Denk aan de natuur, aan bosbranden, vulkaanuitbarstingen en meteorietinslagen. De wereld wordt in chaos gedompeld maar de grond wordt vruchtbaarder en alles wordt weer opnieuw opgebouwd. De natuur vernietigd en bouwt van daar uit weer op.
Chaos is misschien de mest voor orde. Oerchaos kan op een gegeven moment niet nog chaotischer worden, elke minieme verandering betekend dan toenemende orde.
Ordenen is een vorm van denken, of dit denken nu bewust of onbewust plaatsvindt. Kunnen we van het "zijn"of de wereld spreken? In ieder geval niet als een "zijnde"aldus Heidegger.